Ik ben, zoals je misschien merkte, minder actief op diverse sociale media-platforms. Mensen die niet alleen de Body and Soul-coaching-website of -FB-pagina volgen hebben wellicht ook al gemerkt dat bijvoorbeeld mijn Instagram-accounts verwijderd zijn.
Het heeft alles, of toch bijzonder veel, te maken met de hoeveelheid tijd het inneemt om ‘overal’ actief deel te nemen. En hoeveel tijd er vaak ongemerkt passeert of verloren wordt, door meegezogen te worden in het verslavende ‘scrolling around in virtual reality’. Ik merkte hoe langer hoe meer dat mijn behoefte aan ‘strolling around in nature’ groeide.
Het viel me al wel langer op dat ‘scrolling around’ niet écht veel bijdroeg tot mijn geluksgevoel en vervulling in mijn leven. Ik zag en zie dat volwassenen, tieners en kinderen een onstilbare honger hebben naar online voer en hoe ze tegelijk een vreemd soort depressieve gevoelens krijgen door schier eindeloos rond te dwalen op het wereldwijde web. Onze hersenen en onze ziel of wezenlijke zelf worden (meestal) niet gevoed, niet uitgedaagd, niet blij van al die voorbijrollende berichten. Koppen worden gelezen, stukjes met meer inhoud en zeker lange artikels met wat meer diepgang en een bredere kijk op bepaalde zaken, heel wat minder.
Zoals het met elke verslaving het geval is, ontstaat die vanuit een behoeftigheid, vanuit een verlangen naar het vullen van een innerlijke leegte en het verdoven van innerlijke pijn.
En zoals het met elke verslaving gaat is elke korte verlossing van onze pijn, elk instant shotje ontspanning, bevrediging of high er eentje die ons doet snakken naar meer van dat. Maar de dosis moet steeds groter of hoger zijn, en we moeten steeds vaker ‘gebruiken’ om het effect te krijgen waar we naar op zoek zijn. We willen steeds meer prikkels omdat we hierdoor een soort beloning krijgen vanuit onze hersenen. En omdat we hierdoor even afgeleid zijn van datgene wat blijkbaar te pijnlijk of confronterend is om bij te zijn; bij onszelf en wat er zich allemaal afspeelt in onze authentieke innerlijke wereld.
Zoals het met elke verslaving gaat, of het nu om een alcohol-, porno-, cannabis-, sport-, game- of socialmedia-verslaving gaat…is het voor ons als verslaafde(n) bijzonder moeilijk om in te zien en te erkennen dat we verslaafd zijn. We vertellen onszelf en anderen graag dat onze online-behoefte heel normaal is en zeker niet ongezond. We maken onszelf wijs dat interactie op socialmedia écht gewoon een andere manier is om sociaal actief zijn. Wat we vaak niet (voldoende) in het snuitje hebben is dat we door onze verslaving aan socialmedia en andere online stuff ons net heel erg asociaal gaan gedragen in het echte leven. We zijn minder echt aanwezig voor onze huisgenoten, we zijn minder emotioneel beschikbaar voor onze dierbaren, we zijn afgeleid in onze conversaties met vrienden als we willen reageren op elke bliepje op onze smartphones. We raken gewend aan het soort interactie en communicatie die we online voeren en vinden de in-levende-lijven-versie ongemeen spannend – soms zo spannend dat we die niet meer durven aangaan. Soms zijn we ook zo gewoon aan een soort fast-food-achtig entertainment dat we ons nog maar moeilijk voor langere tijd kunnen focussen op iets of ons minder makkelijk engageren in een langduriger en diepgaander gesprek. En geef toe, hap-slik-weg is heel wat anders dan uitgebreid savoureren.
Als we even eerlijk zouden zijn met onszelf, wat verkiezen de meesten van ons dan? Ik maak even een paar heel erg verhelderende, misschien soms ietwat ferme vergelijkingen. Wat verkiezen we; een massage van 30 seconden of eentje van een uur? Wat verkiezen we; een boottochtje door het ongerepte groen in binnen- of buitenland van 5 minuten of van een paar uren? Wat verkiezen we; een samenzijn met onze beste vriend(in) van een kwartier of van een hele dag/avond? Wat verkiezen we; een verhaal waarin we van de intro meteen naar de ontknoping gaan, of één waarin we meegenomen worden in verhalen waarbij onze verbeelding wordt aangesproken, waarbij we uitgenodigd worden om dingen te herzien of vanuit andere standpunten te bekijken vooraleer we inzicht krijgen in hoe de vorken dan precies aan de stelen zitten en we hebben genoten van hoe het verhaal verteld werd en wij ons lieten meenemen in dat verhaal? Wat verkiezen we; een vluggertje met onze partner zonder voor- en naspel, of een vrijsessie waarbij we uitgenodigd en warm gemaakt worden, waarbij we ons beetje bij beetje verder kunnen openen en verbinden op meerdere niveaus, waardoor het hele intieme samen-zijn een zalige, extatische beleving wordt van liefde in de meest aardse en verheven versie tegelijk?
Je zal me niet horen zeggen dat een vette hap, een shotje vodka of een quicky soms niet heel erg lekker kan zijn. Maar echt bevredigend en vervullend, waardoor je er heel lang van nazindert en nageniet, is het meestal niet. Hoe voller de ervaring, hoe meer ‘voeding’ we krijgen – of het nu voor onze lijven of ons brein is, hoe minder snel er opnieuw iets zal roepen of schreeuwen in onszelf naar nog en meer.
Alleen is het zo dat we voor elke slow-experience of voor elke diepere beleving, onszelf moeten kunnen toestaan om werkelijk gewaar te worden. Om offline diep gelukkig te zijn is tijd en ruimte nodig om bij onszelf en bij elkaar te zijn. Om in het leven zoals het is ten volle te leven en aan onze behoeftes tegemoet te kunnen komen, die achter onze verslaving(en) zitten, is bewustwording nodig. Om werkelijk te verbinden met onszelf en met anderen is moed, openheid en kwetsbaarheid nodig. Om onze relatie met onszelf en anderen te helen, verdiepen en verbeteren is het nodig om stil te durven zijn, te voelen en gewaar te worden. Zodat we elkaar in de ogen durven en kunnen kijken…zodat we oprecht kunnen zeggen “ik zie jou”, dat we kunnen toestaan dat we zelf gezien worden en dat we onszelf in elkaar herkennen.
PS: afkicken van een (online-)verslaving kan pittig zijn…te weten komen wat aan de grondslag ligt van de verslaving is noodzakelijk om ervan verlost te geraken. Dat traject van bewustwording en heling is oa wat ik doe als coach met mijn cliënten, die zich onvrij voelen door hun verslaving.
PSS: uiteraard kan de online-verbinding die wereldwijd mogelijk is ook mooie dingen meebrengen, gelijkgezinde mensen bij elkaar brengen en initiatieven mogelijk maken die anders misschien moeilijker hun weg naar andere zouden vinden of waarvan het draagvlak kleiner zou blijven; het vraagt een radicale eerlijkheid van ons om te zien waar we samen voordeel halen uit het online leven en wanneer er schade wordt aangericht.